Morskie Oko

Słynne w Polsce i za granicą Morskie Oko jest największym jeziorem zlokalizowanym w polskich Tatrach. Znajduje się w Dolinie Rybiego Potoku, tuż u stóp Mięguszowieckich Szczytów. Jezioro położone jest na wysokości dokładnie 1395 metrów nad poziomem morza, jego powierzchnia zaś rozciąga się na 34,93 ha. Morskie Oko ma 862 metrów długości oraz 568 metrów szerokości, natomiast maksymalna głębokość wynosi niewiele ponad 50 metrów.

Jezioro bardzo często nazywane jest również Rybim Jeziorem lub Rybim Stawem. Jest to jedno z nielicznych jezior, w których w naturalny sposób występują ryby, a w szczególności pstrągi. Z Morskiego Oka wypływa Rybi Potok, który tworzy po drodze szereg mniejszych jezior, nazwanych Rybimi Stawkami, z których każdy w nazwie obowiązkowo posiada słowo "Oko" (Małe Morskie Oko, Żabie Oko, Małe Żabie Oko). Wody jeziora zasilane są dwoma górskimi potokami: Czarnostawiańskim Potokiem oraz Mnichowym Potokiem.

Pierwsze wzmianki o istnieniu jeziora przedstawiają dokumenty datowane na 1575 rok. W swoich dziejach przechodziło ono kilkakrotnie z rąk do rąk coraz to innych właścicieli. Najpierw mocą dekretu króla Władysława IV prawo do użytkowania pastwisk przy Morskim Oku przypadło Władysławowi Nowobilskiemu (1637 rok), potem prywatnym właścicielem stał się Emanuel Homolacs, który w 1824 roku zakupił większe tereny zakopiańszczyzny od władz austriackich. Kolejnym właścicielem Morskiego Oka był nie kto inny jak Władysław Zamoyski, który przez ładnych kilkadziesiąt lat musiał prowadzić zaciekłą walkę z węgierskim księciem Christianem Hohenlohe. Ten drugi dochodził swego przy pomocy między innymi sfałszowanych map, jednakże w 1902 roku sądownie Morskie Oko zostało przyznane ówczesnej Galicji. Ostatecznie zaś jezioro stało się własnością państwa polskiego dopiero w 1933 roku.

Dziś nad Morskie Oko przez cały rok przybywa ogromna ilość turystów z całego świata. Zapierające dech w piersiach widoki oraz trzy czerwone szlaki turystyczne, które można połączyć w jeden, to tylko niektóre atrakcje. Na trasie szlaków prowadzących nad Morskie Oko zobaczyć można między innymi Wodogrzmoty Mickiewicza, które jednak częściej występują pod nazwą samych Wodogrzmotów lub Wodospadów (ochrzczono je imieniem Adama Mickiewicza na cześć sprowadzenia prochów wieszcza na Wawel, sam poeta jednak nigdy nie był w tych okolicach). Można także zboczyć z łagodnie wznoszącej się ku górze szosy i udać się bardziej wymagającymi górskimi ścieżkami do Doliny Pięciu Stawów Polskich. Czas potrzebny na piesze przejście od wejścia na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego (Palenica Białczańska), do schroniska przy Morskim Oku to średnio 2 godziny marszu drogą asfaltową o długości 9 km. Nad jezioro można udać się zarówno busami kursującymi z Zakopanego (dojazd do Palenicy Białczańskiej), bądź też pieszo z Toporowej Cyrhli (najwyżej położonej dzielnicy Zakopanego) przez Psią Trawkę oraz Rówień Waksmundzką.

Przy Morskim Oku znajduje się również schronisko. Stanowi ono doskonałą bazę wypadową na wyruszenie w góry na szlaki prowadzące w Rysy, nad Czarny Staw czy też do Doliny Pięciu Stawów Polskich. Schronisko cieszy się dość dużą popularnością i posiada 77 miejsc noclegowych, które warto zarezerwować nawet ze znacznym wyprzedzeniem, jeżeli chcemy na dłużej zagościć nad jeziorem.

Czy wiecie, że:

• Ostateczna wartość maksymalnej głębokości Morskiego Oka nie jest jeszcze ustalona? Niektóre źródła podają, że maksymalna głębokość wynosi 50,8 metrów, ale pomiary dokonano w 1934 roku, natomiast sondowanie dna w 2009 roku pokazało, że jezioro jest głębsze o 1 metr. Oficjalnie jednak podaje się w źródłach tę pierwszą głębokość.
• Nazwa "Morskie Oko" jest dokładnym tłumaczeniem słowa Meerauge, które pochodzi z języka niemieckiego? Tak właśnie niemieccy osadnicy nazywali jeziora w Tatrach.
• Zanim jezioro uzyskało swoją obecną nazwę, polscy górale nazywali je Białym Stawem?
• Od 1971 roku prowadzone są regularne pomiary pokrywy lodowcowej skuwającej taflę jeziora? Wynika z nich, że z roku na rok pokrywa lodu na jeziorze jest coraz cieńsza, również jej okres utrzymywania się na jeziorze staje się coraz krótszy.
• Wygrana sporu o Morskie Oko toczona na przełomie XIX i XX wieku doczekała się upamiętnienia w czterowierszu autorstwa Ludwika Solskiego? Był on śpiewany na melodię Mazurka Dąbrowskiego, a słowa te brzmiały: Jeszcze Polska nie zginęła, / Wiwat Plemię lasze! / Słuszna sprawa górę wzięła / Morskie Oko nasze.
• Pierwsze schronisko przy Morskim Oku zostało zbudowane w 1836 roku?
• Z jeziorem związana jest ludowa legenda, która opowiada o pewnym możnym panu i jego skarbie? Ów bogacz miał kiedyś płynąć statkiem po morzu, jednak przed końcem podróży statek rozbił się, a możny pan stracił kuferek pełen kosztowności. Później podczas górskiej wycieczki nad Morskie Oko magicznym sposobem właściciel odnalazł swój skarb w wodach jeziora.
• Z dna jeziora, płetwonurkowie Tatrzańskiego Parku przez kilka lat wyciągali ,,skarby” pozostawione przez turystów. Wśród kilkunastu ton śmieci wyciągnięto między innymi kilka ton monet wrzucanych do jeziora ,,na szczęście” i wróżbę powrotu. Po przesortowaniu zaledwie 100 kilogramów, znaleziono monety z 53 państw na świecie
• Droga asfaltowa wiodąca do górskiego jeziora, jest jedyną w Polsce ,,asfaltówką” zagrożoną lawinami śnieżnymi, kamiennymi i błotnymi.
• Na całym odcinku drogi niczym niezwykłym jest spotkanie się oko w oko z niedźwiedziem. Najczęściej dzieje się tak w godzinach wieczornych i po zmroku. Z uwagi na realne zagrożenie, TPN zamyka szlak od zmroku do rana.