Dzieje jednych z najwspanialszych gór – Tatr – sięgają około 15 mln lat wstecz. Tatry są więc stosunkowo bardzo młode. Ostateczne sfałdowanie i wypiętrzenie gór nastąpiło na przełomie ery mezozoicznej i kenozoicznej, w czasie ruchów alpejskich. Fałdowania alpejskie wytworzyły typowe cechy budowy geologicznej Tatr, między innymi granitowy trzon krystaliczny Tatr Wysokich czy łupki krystaliczne oraz gnejsy składające się na trzon krystaliczny Tatr Zachodnich. Warto wiedzieć, że najstarsze skały metamorficzne powstały znacznie wcześniej, bowiem ponad 300 mln lat temu, zaś skały osadowe około 220 milionów lat wcześniej. Na powstanie Tatr miały także wpływ zlodowacenia, w których wyniku powstały tzw. formy polodowcowe. Czym się wyróżniają? Mogą to być np. piętrowo usytuowane kotły, strome ściany skalne czy moreny. Lodowce najmocniej przekształciły Tatry Wysokie. Na skałach bardziej odpornych na wietrzenie oraz erozje wytworzyły się różnorodne wypukłe formy szczytów, w tym grzbiety czy skałki, zaś na tych bardziej podatnych – formy wklęsłe, np. doliny, żleby oraz przełęcze. W przegłębieniach powstały słynne dzisiaj jeziora, np. Morskie Oko oraz Wielki Staw (musicie je koniecznie zobaczyć!), natomiast na progach utworzyły się piękne wodospady, spośród których najpotężniejszy nazwany jest Siklawa (niezapomniany widok na całe życie). Na terenach zbudowanych ze skał węglanowych można spotkać z kolei powierzchniowe lub podziemne formy krasowe, takie jak jaskinie, coraz bardziej atrakcyjne hobby dla miłośników mocniejszych wrażeń. Z jaskiń, również udostępnionych turystycznie słynie Dolina Kościeliska.
Trzeba wiedzieć, że Tatry leżą na pograniczu Polski i Słowacji, zaś łańcuch tatrzański składa się z dwóch głównych części: Tatr Wschodnich oraz Tatr Zachodnich, które rozdziela przełęcz Liliowa, leżąca 1952 m n.p.m. Całością wchodzą w skład łańcucha Karpat, ciągnącego się od przełomu Dunaju mieszczącego się w Żelaznej Bramie, aż do Bramy Morawskiej. Co więcej, Tatry Wschodnie również są podzielone na Tatry Wysokie oraz Tatry Bielskie, między którymi znajduje się przełęcz pod Kopą (1749 m n.p.m.). Tatry w sumie zajmują powierzchnię 785 km2, a ich polska część to 175 km2. Na tym dosyć rozległym i pięknym terenie znajduje się masa atrakcji turystycznych, które po prostu trzeba zobaczyć i poznać.
Warto zacząć od tego, że Tatry to przede wszystkim wycieczki w góry. Znaczna część szlaków może być dość dużym wyzwaniem dla początkujących taterników, ponieważ Tatry cechuje strzelista budowa, ostre wierzchołki i spora różnica poziomów pomiędzy szczytem, na który chcemy wejść, a kotliną. Dlatego swoje wyprawy najlepiej rozpocząć od spokojniejszych spacerów, np. do Morskiego Oka czy Doliny Kościeliskiej. Morskie Oko to bez wątpienia najpiękniejsze górskie jezioro, dlatego nie zapomnijmy zabrać ze sobą aparatu, aby uwiecznić te, zapierające dech w piersiach pejzaże. Widok majestatycznych szczytów okalających lustro wody na długo pozostaje w pamięci. Dojście do Morskiego Oka zajmuje około dwóch godzin, ale zawsze można także skorzystać z powozu konnego, który dojedzie na miejsce w jakieś pół godziny. Równie zjawiskowa jest Dolina Kościeliska, do której najlepiej dotrzeć rozpoczynając wędrówkę w Kirach. Tutaj również możemy skorzystać z dorożki konnej, ale czy nie lepiej jest powoli wdychając świeże, górskie powietrze dojść do niej na własnych nogach? Nawet kilkuletnie maluchy nie powinny mieć problemu. Przejście przez całą dolinę zajmuje od 3 do 6 godzin, w zależności od tego, co będziemy chcieli po drodze zobaczyć. Z pewnością warta uwagi jest biała kapliczka, Jaskinia Mroźna, Lodowe Źródło czy Wąwóz Kraków. Nie można także zapomnieć o Dolinie Chochołowskiej, która jest największą, najładniejszą i najdłuższą doliną tatrzańską, wprost stworzoną dla rodzin z dziećmi. Do innych dolin, które warto odwiedzić, można także zaliczyć między innymi słynną Dolinę Pięciu Stawów, Dolinę Młynicką, Dolinę Furkotną, Dolinę Roztoki, Dolinę Rybiego Potoku czy Dolinę Goryczkową.
Gdy już nabierzemy kondycji, warto wybrać się na szczyt. Jednym z najczęściej wybieranych przez turystów tatrzańskich szczytów jest Giewont, leżący 1894 m n.p.m. Wyróżnia go stojący na szczycie żelazny krzyż. Rozległy masyw składa się z Wielkiego Giewontu, Małego Giewontu oraz Długiego Giewontu. Z powodu niesłabnącej popularności, aby na niego wejść, często trzeba najpierw poczekać w długiej kolejce. Zejście jest nieco trudniejsze i pomagają w nim łańcuchy oraz stopnie skalne. Turyści równie chętnie wspinają się także na Kasprowy Wierch oraz Gubałówkę. Kasprowy Wierch leży na wysokości 1987 m n.p.m. Można także wjechać na niego kolejką linową, które jest równie atrakcyjnym rozwiązaniem. Na Gubałówkę z kolei wiezie kolejka linowo-terenowa. Szczyt znajduje się 1120 m n.p.m., więc potrzeba tylko trochę chęci, aby go zdobyć. Nieco większego doświadczenia wymaga wejście na Rysy (2503 m n.p.m.), podczas którego czekają na nas łańcuchy, pokrywa lodowa, śliskie kamienie, ostre skały i przepastne widoki. Ale widok, który zobaczymy na końcu szlaku wart jest wszelkiego poświęcenia. A przede wszystkim takiego, że musimy wyjść odpowiednio wcześnie, aby zdążyć wspiąć się i zejść ze szczytu. Wejście może zająć nawet około 5-7 godzin. Na szlaku znajduje się także przepiękny Czarny Staw. Jednak najtrudniejszym szlakiem jest Orla Perć. Ten szczyt leży na skali na ostatnim stopniu trudności pod względem szczytów, na które można wchodzić bez sprzętu asekuracyjnego. Ten czerwony szlak to około 8 godzin marszu lub dużo więcej, jeżeli trafimy na nieprzyjazną pogodę. W takim wypadku najlepiej jest skorzystać ze schroniska w Dolinie Pięciu Stawów albo na Hali Gąsienicowej, aby odpocząć i rano ponownie ruszyć w drogę. Na szlaku trafimy na metalowe drabinki, łańcuchy i klamry, jednak wrażenia będą niezapomniane. Warto także wejść na Świnicę (2310 m n.p.m.), której szczyt ma kształt piramidy skalnej, Zawrat (2280 m n.p.m.), Skrajny Granat (2225 m n.p.m.), Kościelec (2155 m n.p.n.), Bańdzioch (1740 m n.p.m.) czy Kozi Wierch (2291 m n.p.n.).
Co więcej, podczas spacerów i wycieczek w Tatry z pewnością urzeknie nas różnorodna fauna. Na szlaku możemy spotkać też różne dzikie zwierzęta, np. kozice, sarny, jelenie, wydry, lisy, kuny leśne, czy nawet rysie i wilki. Co ważne, nigdy nie zapominajmy zabrać ze sobą ciepłej, nieprzemakalnej kurtki, ponieważ pogoda zawsze może nas zaskoczyć, szczególnie na szczycie. Warto także wziąć jedzenie i słodkie, czekoladowe przekąski, które dodadzą nam sił w drodze pod górę.
Zmęczeni wyprawami na szlaki możemy odpocząć w licznych tatrzańskich restauracjach bądź w modnych ostatnio na Podhalu Aquaparkach. Tam na pewno nabierzemy sił i ochoty na kolejną wyprawę. Odpoczynek w jacuzzi czy saunie doda nam też energii.
Turyści nie mogą także zapomnieć o odwiedzeniu Wielkiej Krokwi, na której co roku odbywają się zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich. Zawsze przyciągają kibiców z całego świata. Na górę można dostać się dość stromą ścieżką bądź wyciągiem.
Tatry to również raj dla maniaków rowerowych. W zależności od kondycji możemy wybrać trudniejsze bądź łatwiejsze szlaki, pełne niezapomnianych pejzaży. Trasy biegną przez najpiękniejsze zakątki Tatr, np. przez Dolinę Chochołowską czy Gubałówkę.
Nie róbmy także smutnej miny, jeżeli trafimy na deszczowe dni, bowiem w Tatrach jest co robić nawet podczas pochmurnej pogody. Szczególnie warte uwagi jest Muzeum Tatrzańskie, w którym zobaczymy przede wszystkim wystawy skał i minerałów. Dobrze także odwiedzić urocze drewniane kościółki znajdujące się w Zakopanem i każdej tatrzańskiej miejscowości.
Wystarczy chociaż raz wybrać się w Tatry, aby się z nich zakochać. Z roku na rok przybywa tutaj turystów, którzy wracają zauroczeni cudownymi pejzażami i świeżym, górskim powietrzem.
Czy wiecie, że: