Zakopane to nie tylko zielono-błękitna, malownicza kraina gór. To też bogate tradycje, ciekawa historia oraz dziedzictwo, które do dnia dzisiejszego jest pieczołowicie pielęgnowane przez instytucje kultury. Przyjeżdżając do stolicy Tatr, możemy nie tylko wędrować po górskich szlakach, ale również poznawać obiekty i miejsca o wartości artystycznej, historycznej i kulturalnej, zwiedzać muzea, galerie, wystawy, wybrać się do teatru, poznawać tradycje, obyczaje i osiągnięcia mieszkańców oraz poszerzać swoje horyzonty.
Bogatym źródłem wiedzy o przeszłości i kulturze Zakopanego oraz Podhala są zbiory sztuki zgromadzone w tutejszych muzeach. Prezentują zarówno dorobek materialny, będący efektem twórczości ludowej (np. wycinanki, zabawki, rzeźby, malarstwo), i niematerialny (muzyka, taniec, poezja, proza, obrzędy, zwyczaje). Bogatymi zbiorami w Zakopanem mogą poszczycić się:
-
Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego, w którym możemy zobaczyć m.in. "Morskie Oko" - najstarszy obraz przedstawiający krajobraz tatrzański. Znajdziemy tu również bogatą kolekcję skamieniałości i minerałów oraz stroje, ceramikę czy narzędzia sprzed dziesiątków lat
-
Muzeum Kornela Makuszyńskiego mieszczące się w willi Opolanka. Tutaj znajdziemy zbiór listów i felietonów pisarza, który wraz z żoną spędził w Zakopanem swe ostatnie lata. Możemy również odwiedzić jego grób na Pęksowym Brzyzku
-
Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie. Zostało utworzone przez żonę poety, po jego śmierci. Obok muzeum usytuowany jest drewniany kościołek przeniesiony z Zakrzowa do Zakopanego. Prochy Kasprowicza spoczywają w pobliży willi w granitowym mauzoleum
-
Muzeum Powstania Chochołowskiego, otwarte w 1978 roku stanowi Oddział Muzeum Tatrzańskiego. Wchodząc do wnętrza zabytkowej chałupy, dowiemy się, jak żyła góralska rodzina w XIX wieku. Ekspozycja w muzeum jest ściśle związana z dziejami powstania górali przeciwko Austrii
-
Muzeum Stylu Zakopiańskiego, które znajduje się w willi Koliba, zaprojektowanej przez Stanisława Witkiewicza. Stanowi filię Muzeum Tatrzańskiego i jest pierwszym domem wybudowanym w stylu zakopiańskim
-
Villa Atma, w której znajduje się jedyne muzeum pamięci Karola Szymanowskiego. Podczas zwiedzania zapoznamy się ze zgromadzonymi materiałami dotyczącymi artysty, a towarzyszyć będzie nam jego muzyka
Wielu turystów przyciągają również galerie sztuki i organizowane w nich wystawy tematyczne oraz okolicznościowe. Przejawy sztuki artystycznej, nowoczesnej i tradycyjnej możemy zobaczyć w Zakopanem w:
-
Galerii Władysława Hasiora, która przedstawia dokonania tego artysty. Eksponaty, które stworzył nawiązują do twórczości ludowej i tradycyjnego rzemiosła, ale autor inspirował się również bardziej nowoczesnymi prądami artystycznymi (jak surrealizm, abstrakcja, nowy realizm). Podczas zwiedzania towarzyszy nam mroczna muzyka, wybrana przez samego artystę
-
Miejskiej Galerii Sztuki prezentującej współczesną, profesjonalną plastykę polską. Tutaj odbywają się spotkania autorskie, pokazy filmowe, koncerty oraz wieczory poezji. Galeria słynie z wystaw indywidualnych i zbiorowych, jak również prowadzi targi sztuki współczesnej
-
Galerii "Gazduś". To miejsce znane z dużej ilości eksponatów. Swe prace mogą wystawiać tutaj wszyscy artyści plastycy i twórcy ludowi z Zakopanego oraz Podhala
-
Galerii Sztuki im. Włodzimierza i Jerzego Kulczyckich, która znajduje się w willi Koziańskich. Muzeum prezentuje wystawy, takie jak "Pejzaż tatrzański" oraz malarstwo Jerzego Żuławskiego. Główną atrakcją jest zbiór kobierców z kolekcji rodziny Kulczyckich
Jednym z najważniejszych obiektów kulturowych miasta Zakopane jest niewątpliwe Teatr Witkacego. Powstał w 1984 roku, a za oficjalną premierę uznaje się sztukę "Witkacy-Autoparodia. Niesmaczny góralsko-ceperski skecz Zakopiańczykom (prawdziwym?) poświęcone" wystawioną na cześć patrona 24 lutego 1985 roku, w setną rocznicę jego śmierci. Każdy może zapoznać się z twórczością inspirowaną dokonaniami Witkacego oraz jego refleksją nad życiem. Poza ustalonym harmonogramem, w teatrze odbywają się uroczystości okolicznościowe, w tym koncerty, recitale, promocje płyt oraz książek, wystawy i happeningi.
Czy wiecie, że:
-
W Zakopanem przebywali wszyscy Polscy laureaci nagrody Nobla? Mianowicie Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Maria Skłodowska-Curie, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska oraz Lech Wałęsa.
-
W czasach II wojny światowej obok Muzeum Tatrzańskiego władze okupacyjne zezwoliły na funkcjonowanie zawodowej szkoły rzeźby dla młodzieży po szkole podstawowej? Była to ważna okoliczność, ponieważ szkoła chroniła uczniów przed wywiezieniem na roboty do Niemiec.
-
W Zakopanem jest niespotykana dla tej wielkości miasta ilość pracowni artystycznych i galerii?
-
Stefan Żeromski w październiku 1918 roku został wybrany prezydentem Rzeczpospolitej Zakopiańskiej? Niecały miesiąc później cała Polska oficjalnie odzyskała niepodległość.